अत्यंत दुःख आणि वेदनादायक माहिती आज प्रसार माध्यमातून महाराष्ट्रातीलच नव्हे तर देशभरातील जनतेला वेदना देणारी होती महाराष्ट्राचे लाडके माजी मुख्यमंत्री मनोहर जोशी अर्थात शिवसेनेचा कोहिनूर अनंतात विलीन. मा. मनोहर जोशी महाराष्ट्राचे जोशी सर म्हणून देखील ज्यांची ख्याती होती. मा. मनोहर जोशी सर हे असे व्यक्तिमत्व होते ज्यांच्या राजकीय कारकिर्दीने राज्याच्या जनतेवर एक अमिट छाप सोडली आहे. महाराष्ट्राच्या राजकारणातील एक दिग्गज, मा. मनोहर जोशी यांचा प्रवास त्यांच्या एकनिष्ठ, समर्पण आणि सार्वजनिक सेवेसाठी अटल बांधिलकीचा पुढील पिढीसाठी प्रेरणादायी प्रवास आहे.
मा. मनोहर जोशी यांचे सुरुवातीचे जीवन शिक्षणाच्या शोधात आणि सामाजिक विषयांमध्ये आस्था असलेले होते. कायद्याची पदवी घेतल्यानंतर ते बृहन्मुंबई महानगरपालिका अर्थात बीएमसी मध्ये अधिकारी म्हणून रुजू झाले, परंतु नंतर अर्ध-कुशल तरुणांसाठी इलेक्ट्रिशियन, प्लंबर, टीव्ही/रेडिओ, रेफ्रिजरेटर, एअर कंडिशनर असे टेक्निकल व्यावसायिक कोर्सेस म्हणून प्रशिक्षण देण्यासाठी संस्थेच्या कल्पनेने कोहिनूर तांत्रिक/व्यावसायिक प्रशिक्षण संस्था सुरू केली. स्कूटर दुरुस्ती करणारे आणि छायाचित्रकार. अखेरीस, त्यांनी मुंबई, पुणे, नागपूर, नाशिक इत्यादी ठिकाणी कोहिनूरच्या अनेक शाखा सुरू केल्या आणि नंतर त्यांनी बांधकाम आणि आणखी एक भांडवल-आधारित व्यवसायात प्रवेश केला. तथापि, राजकारणातील त्यांचा हा वारसा हिंदुहृदयसम्राट बाळासाहेब ठाकरे यांच्या प्रेरणेने त्यांच्या सोबत एकनिष्ठेने अनेक आव्हाने पेलवून ठामपणे जनतेशी समरस करणार होता.
मा. मनोहर जोशी यांची राजकीय कारकीर्द १९६० च्या दशकात सुरू झाली जेव्हा ते महाराष्ट्रातील उजव्या विचारसरणीच्या प्रादेशिक पक्ष शिवसेनेत सामील झाले. मराठी हितसंबंध आणि हिंदुत्व विचारसरणीचा पुरस्कार करणाऱ्या शिवसेनेने मा. मनोहर जोशी यांना सामान्य लोकांच्या हितासाठी एक व्यासपीठ उपलब्ध करून दिले. आपले संघटनात्मक कौशल्य आणि तळागाळातील संपर्क दाखवून ते पक्षाच्या वाढीसाठी अविरत कार्यरत होते.
१९७२ मध्ये, जोशी यांची बृहन्मुंबई महानगरपालिका (BMC), मुंबई नागरी संस्थामध्ये नगरसेवक म्हणून निवड झाली, १९७६-७७ या काळात ते मुंबईचे महापौर झाले, ज्यामुळे त्यांच्या महानगरपालिका प्रशासनाशी दीर्घ संबंध सुरू झाला. नगरसेवक म्हणून त्यांचा कार्यकाळ मुंबईच्या वाढत्या शहरी महानगरी मध्ये पायाभूत सुविधा, स्वच्छता आणि नागरी सुविधांमध्ये सुधारणा करण्याच्या उद्देशाने केलेल्या पुढाकारांनी वैशिष्ट्यीकृत होता.
मा. मनोहर जोशी यांच्या नेतृत्वगुणांनी लवकरच शिवसेना नेतृत्वाचे लक्ष वेधून घेतले आणि त्यांच्यावर पक्षातील मोठ्या जबाबदाऱ्या सोपवण्यात आल्या. १९९५ मध्ये, महाराष्ट्रात शिवसेनेच्या निवडणुकीतील विजयानंतर, त्यांना राज्याचे मुख्यमंत्री म्हणून नियुक्त करण्यात आले.
मुख्यमंत्री या नात्याने, मा. मनोहर जोशी यांनी महाराष्ट्रासमोरील असंख्य आव्हानांना तोंड देण्याच्या उद्देशाने महत्त्वाकांक्षी कार्यक्रम आखला. त्यांच्या कार्यकाळात पायाभूत सुविधांचा विकास, शहरी प्रशासन आणि औद्योगिक विकासात लक्षणीय प्रगती झाली. राज्यातील दोन प्रमुख शहरांमधील कनेक्टिव्हिटी सुधारण्याच्या उद्देशाने मुंबई-पुणे द्रुतगती मार्ग आणि मुंबईतील कापड गिरण्यांचा व्यावसायिक आणि निवासी संकुलांमध्ये पुनर्विकास यासारखे उपक्रम त्यांच्या प्रगतीच्या दृष्टीकोनाचे पुरावे आहेत.
मुख्यमंत्रिपदाच्या भूमिकेपलीकडेही जोशी यांचे महाराष्ट्राच्या राजकीय पार्श्वभूमीवर मोठे योगदान आहे. त्यांनी मुंबई उत्तर मध्य मतदारसंघाचे प्रतिनिधीत्व करणारे खासदार म्हणून काम केले आहे आणि केंद्र सरकारमध्ये प्रमुख मंत्रीपदे सांभाळली आहेत. शहरी विकास आणि पायाभूत सुविधांमधले त्यांचे कौशल्य सर्वत्र मान्य केले गेले आहे, ज्यामुळे त्यांना पक्षीय स्तरावर आजही आदर मिळतो.
मा. मनोहर जोशी यांचे आज दिनांक २३ फेब्रुवारी २०२४ रोजी वयाच्या ८६ व्या वर्षी मुंबईत निधन झाले. त्यांना एका दिवसापूर्वी म्हणजे काल दिनांक २२ फेब्रुवारी हृदयविकाराचा झटका आला होता आणि त्यांना हिंदुजा रुग्णालयाच्या अतिदक्षता विभागात ठेवण्यात आले होते, आज पहाटे तीन वाजण्याच्या सुमारास त्यांची प्राणज्योत मालवली..
आज महाराष्ट्राच्या राजकीय इतिहासावर विचार करताना मा. मनोहर जोशींचा वारसा कायम समरणात राहणारा आहे. राज्याच्या विकासातील त्यांचे योगदान आणि तेथील लोकांच्या कल्याणासाठी त्यांची अटल बांधिलकी पुढच्या पुढच्या पिढ्यांसाठी प्रेरणादायी आहे. महाराष्ट्राच्या सामाजिक-राजकीय जडणघडणीवर त्यांचा ठसा कायम आहे, खऱ्या राज्यकारभाराच्या चिरस्थायी प्रभावाची आठवण करून देणारी आहे. अशा या अतुलनीय शिवसैनिक, लाडके सर, मुख्यमंत्री तसेच सर्व पक्षात आदरणीय छबी असलेल्या हिंदुहृदय सम्राट बाळासाहेब ठाकरे यांच्या वाटचालीवर चालत राहिलेल्या सरांना मनःपूर्वक भावपूर्ण श्रद्धांजली…
