गणेश जयंतीचे महत्त्व :
गणेश जयंती, ज्याला माघ शुक्ल गणेश जयंती असेही म्हणतात, हा एक हिंदू सण आहे जो दरवर्षी भारतातील अनेक राज्यांमध्ये मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. हा विशेष दिवस बुद्धीची देवता गणेशाची जयंती म्हणून साजरा केला जातो. माघ शुक्ल गणेश जयंती याला माघ शुक्ल चतुर्थी, तिलकुंड चतुर्थी, माघी गणेश जयंती आणि वरद चतुर्थी असेही म्हणतात. हिंदू कॅलेंडरनुसार, गणेश जयंती माघ महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या चौथ्या दिवशी साजरी केली जाते, जी ग्रेगोरियन कॅलेंडरच्या जानेवारी ते फेब्रुवारी दरम्यान येते. आम्ही शुभ प्रसंग साजरे करण्याच्या तयारीत असताना, गणेश जयंती २०२३ ची तारीख, महत्त्व, विधी आणि त्या दिवसाशी संबंधित सण यांबद्दल तुम्हाला माहिती असणे आवश्यक आहे.
गणेश जयंती, ज्याला माघ शुक्ल गणेश जयंती असेही म्हणतात, ही मुख्यतः महाराष्ट्र आणि कोकणच्या किनारपट्टीच्या प्रदेशात साजरी केली जाते. भारतातील इतर प्रदेशात भाद्रपद महिन्यात येणारी चतुर्थी गणेश चतुर्थी म्हणून साजरी केली जाते. याशिवाय मध्यव्यापिनी पूर्विधी चतुर्थी ही गणेश जयंती म्हणूनही साजरी केली जाते. या दिवशी ठेवलेल्या व्रताने व्यक्तीचे नाव आणि कीर्ती वाढते असे म्हटले जाते.
या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीचा पुत्र गणेशाची पूजा केली जाते. जे भक्त पूर्ण भक्तिभावाने भगवान विनायकाची आराधना करतात त्यांची सर्व संकटे, अडथळे, संकटे दूर होतात, अशी श्रद्धा आहे. यावेळी, माघ महिन्यातील चतुर्थी तिथीला आणखी एक गोष्ट खास बनवणार आहे, ती म्हणजे या दिवशी ३ शुभ योग तयार होत आहेत.
तिथी
माघ महिन्याच्या शुक्ल पक्षाची चतुर्थी तिथी २४ जानेवारी २०२३ मंगळवार दुपारी ३:२२ ते २५ जानेवारी २०२३ बुधवार दुपारी १२.३४ पर्यंत असेल. अशा स्थितीत उदयतिथीनुसार यंदा गणेश जयंती २५ जानेवारीला साजरी होणार आहे.
शुभ वेळ
हिंदू कॅलेंडरनुसार, यावेळी पूजेचा शुभ मुहूर्त २५ जानेवारी रोजी सकाळी ११.२९ ते दुपारी १२.३४ पर्यंत असेल. या माघी गणेश जयंतीला विनायक चतुर्थी असेही म्हणतात.
शुभ योग
- शिवयोग – २५ जानेवारी सकाळी ८.५ ते रात्री ११.१० पर्यंत
- रवि योग – २५ जानेवारी सकाळी ७:१३ ते रात्री ८:५० पर्यंत
- परीघ योग – २५ जानेवारी सकाळी ते संध्याकाळी ६.१६ पर्यंत
गणेश जयंती हा एक शुभ दिवस आहे आणि भगवान गणेशाच्या भक्तांसाठी खूप महत्वाचा मानला जातो. या दिवशी महाराष्ट्रातील पुणे जिल्ह्यातील मोरगाव येथील मोरेश्वर मंदिरात मोठ्या संख्येने भाविक येतात. हे मंदिर अष्टविनायक नावाच्या आठ पूज्य गणेश मंदिरांच्या यात्रेचा प्रारंभ आणि शेवटचा बिंदू आहे. याशिवाय, अष्टविनायक मधील आणखी एक मंदिर म्हणजे महाराष्ट्रातील अहमदनगर जिल्ह्यातील सिद्धटेक येथील सिद्धिविनायक मंदिर, इथे देखील गणेश जयंतीनिमित्त भक्तगण मोठ्या प्रमाणात गर्दी करतात. भीमा नदीच्या पूर्वेला वसलेल्या या प्राचीन मंदिरात त्यांची पत्नी सिद्धी यांच्या शेजारी विराजमान असलेल्या गणेशाची मूर्ती आहे. कोकण किनार्‍यावर, गणपतीपुळे, समुद्रकिनाऱ्यावरील मंदिरात’ तसेच जानवली गावातही दोन्ही (गणपती वाडी व साटम वाडी) गणपती मंदिरात गणेश जयंतीनिमित्त भक्तगण दर्शनासाठी मोठ्या प्रमाणात गर्दी करतात.
